CIA raporuna AP'de onay

Amerikan istihbaratının olağanüstü nakil işlemlerinde Avrupa ülkelerinin rolünü konu alan bir rapor Avrupa Parlamentosu'nda milletvekillerinin ezici çoğunluğunun oylarıyla onaylandı.

Rapora göre CIA Avrupa'da en az bin 245 gizli uçuş yaptı; tümü değilse de bazıları olağanüstü nakil yaptı.

Oylamaya katılan milletvekillerinden 382'si raporun kabülü yönünde oy kullanırken, 256 parlamenter rapora karşı çıktı, 74 üye de çekimser kaldı.

Olağanüstü nakil, Amerikan Merkezi Haber Alma Örgütü'nün CIA 'terör zanlısı' olmakla suçladığı kişileri çeşitli ülkelerden kaçırarak sorgulaması ya da sorgulanmak üzere üçüncü bir ülkeye teslim etmesi uygulamasına verilen ad.

Avrupa Parlamentosu'nun geçici bir komisyonu bir yıldan uzun süredir Avrupa ülkelerinin bu uygulamaya destek verip vermediğini araştırıyordu.

Hazırlanan raporda 14 AB üyesi çeşitli derecelerde 'suç ortaklığı' yapmakla suçlanıyor.

Bunlar arasında Almanya, İtalya ve İngiltere özellikle sert eleştiriliyor.

Türkiye'ye eleştiri

Almanya, Guantanamo'da tutulan Murat Kurnaz'ın bir terör tehdidi oluşturmadığı 2002 yılından beri yapılan soruşturmalarla bilinmesine rağmen, ABD'nin iade isteğini geri çevirmekle suçlanıyor.

Brüksel'den Zeynel Lüle'nin bildirdiğine göre aynı konuda Türkiye de eleştiriliyor ve Türk yetkililerin, vatandaşlarının serbest bırakılması için gerekli diplomatik çabayı göstermediği söyleniyor.

Türk yetkililerin hem ilgi göstermediği, hem de Guantanamo'ya kadar giderek Kurnaz'ı sorguladığı belirtiliyor.

Türk yetkililer ayrıca, Bosna-Hersek'te kaçırılan Cezayir asıllı altı kişinin Guantanamo'ya nakledilirken bir Türk havaalanından geçişi sırasında sessiz kalmakla suçlanıyor.


Ebu Ömer, Mısır'da yıllarca hapiste kaldı.

Buna karşılık İtalyan istihbaratı, Mısırlı dinadamı Ebu Ömer'in kaçırılışında aktif rol oynamakla itham ediliyor.

İngiltere'yse bir vatandaşıyla, ülkede oturum izni olan üç kişinin olağanüstü nakil yöntemiyle kaçırılması yüzünden eleştiriliyor.

Ayrıca bir İngiliz yetkilinin "İşkenceye doğrudan katılım olmadığı sürece, işkenceyle edinilmiş bilginin alınmasını yasaklayan dair bir hüküm BM sözleşmelerinde yoktur" demesi de kınanıyor.

Gerçi Avrupa Parlamentosu'nda oylanan raporun, Avrupa Birliği hukukunda bir bağlayıcılığı yok.

Ancak destekçileri raporun önemli gerçekleri açığa çıkardığını ve yeni soruşturmalar başlatacağını söylüyor.

Şu anda Almanya, İtalya, İspanya ve Portekiz'de savcılar, ülkeleri üzerinden olağanüstü nakil yapıldığı suçlamalarını soruşturuyor.

Raporun sonuç bölümünde, insan haklarını ısrarla ihlal eden AB üyelerine, diplomatik yaptırım uygulanması öneriliyor.

Ancak Strasbourg'daki muhabirimiz Alix Kroeger'e göre bunun kabul edilmesi beklenmiyor.

Zira raporun kabul edilebilmesi için tüm AB ülkelerinin desteği gerekli.

Fakat bu önerinin yapılması bile, Avrupa Parlamentosu üyelerinin olağanüstü nakil uygulamasını ne kadar ciddiye aldıklarını gösteriyor.
BBC